Temel petek kullanmadan koloni yönetimi nasıl olur?

Bu sene ilk defa hiç temel petek kullanmadan arıcılık nasıl olur diye ciddi ciddi düşünmeye başladım. Eskiden şu linkte ==> http://kardesbitkiler.blogspot.com/2016/06/standart-langstroth-kovanlarda.html  fotoğrafını görebileceğiniz ince kasnaklarla, standart Langstroth kovanlarda karakovan petek balı üretebiliyordum ancak tüm koloniyi, kuluçkalığı da dahil etmek üzere tamamen boş çerçeve kullanarak yönetmek hiç aklımdan geçmemişti. Bunun birinci sebebi az sayıda koloni ile uğraşıyordum, sezonun nasıl geçtiğini anlamıyordum. Az sayıda petek bağlamak zor gelmiyordu, kabarmış petekleri stoklaması da kolaydı. Ayrıca arıya tam olarak ne zaman ve nasıl petek ördüreceğimi kestiremiyordum. Geçtiğimiz birkaç yılda arıların ne hızla petek ördükleri ve bu konudaki gereksinimlerini daha iyi anladığımı düşünüyorum.

Bu tip yuvarlak kasnakların ana sorunu yuvarlak petek dışındaki alanların boş kalması ve arının bu alanlardan üşütme ihtimali.

Bu yüzden artık şu fotoğrafta görülen 3 bölüme ayrılmış çerçeveleri kullanıyorum. Birkaç yıllık deneyim sonucu, bunlarda arının son derece rahat ettiği, daha kolay ördüğü ve kuluçkalıkta da rahatlıkla kullanılabileceğini gördüm.

 Bu çerçeveleri, kullanılamayacak durumda olan ya da kırılmış çerçevelerin parçalarını uygun ölçüye göre keserek çivileme yoluyla birkaç dakika uğraşarak yapıyorum. Bunların balını, bal sağım makinesinde sağmayı hiç denemedim ama neden olmasın? Bu sene ilk defa bunu da deneyeceğim. Bir başka olasılık ise bunları zaten petekli karakovan isteyenlere bu şekilde takdim olabilir. Türkiye'de birçok insan petekli bal tüketmeyi seviyor. Eğer balı peteği ile tüketecekseniz petek mutlaka karakovan olmalı. Yani sadece arı tarafından örülmüş olmalı. Temel petek bağlanmış çerçevelerin balının mutlaka süzülmesi gerekiyor.

Peki temel petek kullanmamanın artıları- eksileri neler olabilir?

Aklıma ilk gelenler....
Eksilerinden başlayalım: (unuttuğum atladığım varsa lütfen yorumlara ekleyiniz. )

1. Daha fazla peterk örülmesinden ötürü bal veriminde düşüş ( ama ne kadar?  )
2. Bir sonraki seneye kabarmış petek eksiği.
3. Karakovan petekli balı stoklamak için süzme bala göre daha büyük alana ihtiyaç duyulacak.
4. Eğer petek gözlerinde polen olur ise kurtlanma ihtimaline karşı soğuk hava deposu ya da buzdolabında saklanması gerekecek ( satılana kadar)
5. Süzme bal talep edenlerin bu talebini karşılayamamış olmak. (belli bir teknikle yine de süzülebilir)
6. Doğal oğul ya da bölme yapmak zorlaşacak. ( kabarmış petek eksikliği)

Gelelim artılarına:
1. Petek bağlamak için harcanan emek, zaman ve malzeme masraflarından kurtulmak. ( çok büyük işgücü + petek ücreti)
2. Ne olduğu, ne koşullarda üretildiğini bilmediğimiz petekleri vererek arıları hastalık, zararlı , kimyasal kalıntılara maruz bırakmamak.
3. Doğal karakovan petek balı elde etmek.
4. Arıya istediği şekilde petek gözü örme imkanı sağlamış olmak. ( artı da olabilir, eksi de) Eğer arı ihtiyacından fazla erkek gözü örer ise bu eğilimi değiştirmek zor olacak. Belki biyolojik varroa mücadelesi kapsamında petek imhası da düşünülebilir. (varsa tavuklara bu kapalı yavruları yedirmek sıkça kullanılan bir yöntem.) Temel peteklerde hep işçi arı gözü olduğu için orada öyle bir sorun yok.
5. yanlış ya da yamuk bağlanmış peteklerden ötürü arının kullanamadığı kuluçkalık alanı sorunundan kurtulmak. petek kırılma, arının tel çevresinden yırtması gibi sorunları yaşamamak.
6. Daha fazla yeni petekle çalışmak bir ihtimalle oğul eğilimini de azaltabilir. Sonuç olarak bu şekilde karakovan petek ördürülüp bal hasadı petekli olarak yapılırsa arılar her sene mecburen yeni petek örmek zorunda kalacak, kuluçkalık petekleri sürekli yenilenmiş olacak.

Bu sezon eğer vaktim olur ise bir deney yapacağım. Aynı güçte 10 koloni tespit edeceğim. Bunlardan 5'ine temel petek vereceğim, 5'ine ise bu 3 bölümlü çerçevelerden. Gün ve gün fotoğraflarla hangi çerçevenin daha hızlı örüldüğünün, petek gözlerinin durumunu, atılan yumurta sayısını belirlemeye çalışacağım. Tam doğru bir sonuç vermeyebilir (başka etkenlerden ötürü) ama buradan oğul verme eğilimine etkisine dair bir çıkarımda da bulunulabilir. Sonuçta bu testi büyütmek ve tekrarlamak mümkün. Sezon sonunda kışlama performansına da bakılabilir böylece. Şimdiden sonucu öngörmek imkansız ama bana çok önemli bir fark çıkmayacak gibi geliyor. Eğer az farkla temel petek daha verimli ( bal hasadı açısından) olsa bile temel petek kullanmak bu durumda dezavantajlı olacak. Eğer 5-10 adet koloni ile uğraşıyorsanız temel petek bağlamak sorun oluşturmayabilir ancak bu sene benim gibi 150-200 adet koloni yönetmeyi planlayanlar için 3 bölmeli çerçeve oldukça mantıklı bir seçenek gibi duruyor. Şimdilik bu kadar yeter. Deney başladıkça aşama aşama buraya gelişmeleri kaydetmeyi planlıyorum. O zamana kadar hoşça kalın!