Kütük Karakovan yapımı

Kütükten karakovan yapım teknikleri,boyutu,iç hacmi ve kullanılacak ağaç türü kişiye  göre yani arıcının beklentilerine göre değişebilir.Bizim elimizde çam kütüğü olduğu için bunu kullanmak durumundayız. İç hacmi ve uzunluğu için bir standart yok, fazla geniş olursa arılar örmekte zorlanabilir, fazla dar olursa da petekler çok küçük olabilir. Bizimki aşağı yukarı 25 civarında, tahtanın et kalınığı en az 5cm olmalı ki arıları için kovan içi ısısını muhafaza etmek, soğuktan ve sıcaktan korumak mümkün olabilsin. Et kalınlığı ne kadar fazla olursa o kadar iyi olur.

Öncelikle kütüğümüzü bir motorlu testere ile iki böldük ve kapak olarak kullanacağımız bölümleri ayırdık.

Sonra yine motorlu testere ile her iki taraftan kütüğün içini dikey ve yatay çizgiler halinde keserek iç kısmın blok halinde düşmesini sağladık.

Her iki taraftan testere ile açtığınız çizgilerin birbirlerine denk düşmesini sağlayabilirseniz kolayca içini boşaltabiliyorsunuz. Yoksa bir keser,çekiç ya da balta ile biraz uğraşmanız gerekiyor.

İçindeki büyük parçaları çıkardıktan sonra motorlu testerenin işi bitiyor.

Bundan sonraki bölümde el aletleri ile devam edeceğiz. İskapela, ahşap keskisi ve bir çekiç yardımı ile iyice yonttuk ve ahşap törpüsü ile törpüledik. İyice törpüledikten sonra içinde bir miktar kağıt yakarak kıymıksı yapıyı tamamen temizlemek de mümkün, içinde ufak tefek çatlaklar ya da yamukluklar olabilir. Bunu içinde yaşayan arılar zamanla propolis ve balmumu ile kapatacaklardır.

Daha önceden kapak olarak hazırladığınız parçayı tutması için her bir yanına çivi ile ahşap parçaları çakabilirsiniz. Böylece tahtayı çevirdiğinizde kapağı tutar. Zaten arılar kapak ile gövde arasındaki boşlukları propolis ile yapıştıracaklardır.Böylece sağlam,soğuk geçirmeyen ama istediğinzde el demiri yardımı ile kolayca açabileceğiniz bir kapağınız da olacak. Kapak kalınlığı da en az 5cm olmalı. Kapağın her iki yanına da iskarpela yardımı ile uçuş deliği açın, arkaya gelecek kısmı küçük bir dal ile kapatın, her sene bal aldığınızda kovanı ters çevirin böylelikle her sene farklı tarafından petek alarak peteklerin eskimesi sorununu da halletmiş olacaksınız. Uçuş deliği altında küçük bir uçuş tahtası da  çakabilirsiniz.

Ve kütük karakovanımız hazır, kapağı güzelce oturtun, mümkün olduğu kadar boşluk kalmamasına dikkat edin. Kovanın her zaman arkasından çalışacağınızı unutmadan uygun bir yere yerleştirin, çok yükseğe koymanıza gerek yok ancak yerden en az 40cm yüksekte olması iyidir. Üstüne sac ya da yağıştan korumak için başka bir malzeme ile kapatabilirsiniz.

 Bu teknikle kütük kovan yapımında tutkal,boya gibi arıların hoşlanmadığı ve pek de yararlı olmayan kimyasal maddeler kullanmak zorunda kalmazsınız. Kütüğün içini oymak bahsettiğim malzemelere sahipseniz zor değildir. Yarım günlük bir çalışma ile bir adet kütük kovan yapabilirsiniz.

Artık tek eksiğimiz kütük kovanımız içindeki arı, bunun için oğul mevsimini beklemelisiniz. İç anadoluda 15 mayısta başlıyor. Eğer ağaçta bir oğul (balarısı kolonisi) görürseniz oğulu bir kova içine çırpın, kütük kovanın yanına getirin ve arka kapağı açarak kova içindeki oğulu kovanın içine doğru çırpın. Tek tek arıların hepsini kovan içine koyacağım diye uğraşmayın,yapamazsınız. Çoğunluğunu içine çırpsanız yeter. Korkmayın oğullar saldırgan olmaz, zaten kendilerine bir yuva arıyorlar.

Eğer anaarıyı kovan içine koymayı başarabilirseniz -ki genelde ana arı oğulun en ortasında olur- arka kapağı arıları ezmeden yavaşça kapatın ve artık kovanı hiç rahatsız etmeyin bir süre sonra koyduğunuz oğul tekrar eski yerine döndü ise sabırla bu işlemi tekrar deneyin, muhtemelen kovanı kabul edeceklerdir. Kovan içine oğul çekme esansı ve doğal balmumu da sürebilirsiniz. Bu oğulun kovanı kabul etmesini kolaylaştırır. Hatta çok zorlanırsanız kovan içine bir kap şekerli su da koyabilirsiniz. Ben gerek duymadım ancak her yerde farklı koşullar, farklı arı türleri ve davranışları olabilir.

Kütük kovanı taşıyamayacağınız için yerini iyi belirleyin ve bir daha değiştirmeyin. Kütük kovana arıları koyduğunuz ilk yıl hiç bal almayın ve fazla rahatsız etmeyin. İç hacmi bir sezonda ancak örer ve kış için yeterli bal stoğunu ancak toplayabilirler. Bal almak için bir sonraki seneyi bekleyin. Kütük kovanlarda arı kolonisine müdahale edilmez, içeride neler dönüyor diye çok merak ederseniz arka kapağı açıp içeri bakabilrsiniz. Açmadan önce arıcı körüğü ile duman verirseniz sakinleşirler. Varroa zararlısı ile mücadele için 3 günde bir kurumuş portakal kabuğunu körükte yakarak arka kapaktan 5-10 kez körükleyin. Bu uygulama varroayı tamamen ortadan kaldırmasa bile büyük oranda azaltmasına yardımcı olacaktır.

Kütük kovanlarda müdahale olmadığı için idamesi çok kolaydır. Eğer 1 sene yaşatmayı başarırsanız 2-3 kg bal alırsınız. Kolay gelsin.  

Not: Bu arada doğada hiçbirşey çöpe gitmiyor, içi oyulmuş kütüğün büyük parçaları sobada yakılarak talaşları ise ağaçların diplerinde malç olarak kullanılıyor.