8 Ekim 2013 Salı

Sonbahar bakımı ve varroa mücadelesi

Sonbahar geldiğinde, yaptığımız kontrollerde "varroa" zararlısının arılara büyük zarar verdiğini gördük.Birçok kolonimizi bu yüzden kaybettik.Acemi olmasak daha önceden durumu farkedip etkin bir mücadeleye daha erken başlayabilirdik. Varroayı arıların üzerinde görebildiğimizde istilanın büyük boyutta olduğunu bilmiyorduk. Biraz acı bir tecrübe oldu.Varroanın verdiği zararın soğuktan kaynaklandığını zannederek epey zaman kaybettik.

Varroa'dan biraz bahsetmek gerekirse,Avusturalya dışında dünyanın her yerinde görülen, balarılarının başına ciddi şekilde bela olan,hızla üreyen ve sonunda kolonilerin sönmesine sebep olan bir tür parazit. Arı üzerine çok dikkatli bakıldığından görülebiliyor,petek gözlerine girerek larva aşamasında arıların besinlerini tüketiyor ve gelişimini engelliyor.

Varroa mücadelesinde çok çeşitli yöntemler mevcut biyolojik yöntemlerin yanısıra,organik ve organik olmayan yöntemler de mevcut. Biz Organik sertifikalı ilaçlardan timol (kekik yağı) etken maddeli "Thymoset" adlı ürünü tercih ettik. Diğer organik asitlerin formik,laktik ve oksalik asit de tercih edilebilirdi ancak kullanımı en kolay olanı thymoset tablet idi. Bir de formik asitin jel formülü var,kullanımları birbirine çok yakın. Her ikisi de çerçevelerin üstüne konarak 15-20 gün boyunca buharlaşma yoluyla varroayı öldürmesi bekleniyor. Varroaya karşı kullanılan organik asitler, varroa üzerinde ölümcül etki yapıyor. Varroa yavru gözüne girip arılar da gözü kapattığı zaman uyguladığınız yöntem varroaya zarar vermiyor, bu yüzden bu tabletlerin 15-20 gün kovanda kalması önemli.

Ruhsatında bal hasadı zamanı bile kullanılabileceği ve balda kalıntı bırakmadığı yazıyor ancak yine de bal hasadından önce kullanmamak daha iyi olabilir.

Varroa mücadelesinde organik olmayan ilaçlar da kullanılıyor ancak bunların balda kalıntı süreleri var.Bu tip ilaçların kullanımı balda kalıntı bıraktığı için insan sağlığına zararlı olabilir. Mümkün olduğunca organik yöntemleri kullanmakta fayda var. Maliyet açısından da çok ciddi bir fark yok örneğin thymoset tabletin kovan başına maliyeti 2.5TL civarında. Tabi 200'ün üzerinde kovanı olanlar için bu maliyet görece biraz fazla olabilir ancak daha doğal ve sağlıklı bal üretmek için değer.

Ekim ayına girdiğimizde havalar aniden soğudu, bu yüzden kovanların ısı izolasyonunun da önemi arttı. İçimize pek sinmemesine rağmen kovan kapaklarının altlarına strafor yerleştirdik. Arılar, straforun kokusundan rahatsız olmasın diye bir çuval bezine sararak yerleştirdik. Zaten arılar eğer çuval bezine sarmadan koyarsanız straforu ısırıp kopararak parça parça kovandan dışarı atıyor.

Sonbahar bakımında ve aslında her zaman,en önemli mesele ise arıları sıkıştırmak, maalesef sıkıştırmanın önemini çok geç anladık.Bir çerçevede arı çok yoğun olarak bulunmalı, boş çerçeveler ve az ballı olanlar alınıp arıların sıkışık,boşluksuz,az sayıda çerçevede çalışmaları ve böylece ısıyı muhafaza edip daha az enerji harcamaları sağlanmalı.Çerçevelerin bittiği yerler de bölme tahtası veya strafor ile boşluk kalmayacak şekilde iyice kapatılmalı.

Bir örnek olması açısından yukarıdaki resimde,çerçevedeki arı sayısının iki katından fazla olmalı,yani neredeyse çerçeve arıdan hiç görünmemeli. Tabi bunu başarabilmek kolay değil. Bal,polen ve yavru-yumurta dolu çıtaları alamayabiliyorsunuz,ne kadar çerçeve bıraktığınızda ne kadar sıkışacağını tahmin edebilmek acemi bir arıcı için kolay değil.

Sıkıştırdıktan sonra aldığınız çerçevelerdeki balı alıp süzerek şeker pancarından öğütüp elde ettiğiniz pudra şekerini bal ile karıştırıp yoğun bir kıvama getirip poşetleyerek çerçevelerin üzerine koyuyorsunuz.Buna arıcılar "kek" adını vermiş.Havalar soğuduğunda sıvı şeker-su karışımı ile arılara besleme yapamıyorsunuz çünkü arılar soğukta sıvı karışımı çekemiyor.

Kısacası sonbahar bakımı arıları uygun sayıda çerçevelerde sıkışık tutup kışı üşümeden geçirebilmelerini sağlamak,aldığınız fazla çerçevelerdeki kek haline getirip arıya geri vermek, varroa mücadelesini yapmak ve hava müsait olduğunda yavru,yumurta ve ana kontrolü yapmak olarak özetlenebilir.

1 yorum:

sentinus dedi ki...

Merhaba, kışın (kasım 15 sonrası)kovanda kek bırakmamanızı öneririm kış arısını çok yoruyor. Kış arısının salkımda tembellik yapması daha iyi.