Arazimizdeki su sıkıntısını gidermek amacıyla bir yağmur suyu toplama havuzu yaptırmayı uzun zamandır düşünüyorduk ama bugün yarın araziye su çektirebiliriz düşüncesiyle böyle pek bilmediğimiz bir işe girişmeye çekinmiştik. Sonuçta 2 senedir araziye su çektiremeyince yağmur suyu toplama havuzu açtırmak da şart olmuştu. Geçtiğimiz cumartesi günü kepçeci ile sözleştik ve çalışmaya başladık. Havuzu açtırabileceğimiz birkaç yer vardı.Arazimizin eğimli olması bizim için ciddi bir avantajdı. Kışın yaptığımız gözlemlerde eriyen kar sularının geçtiği yerleri ne oranda su akışı olduğunu belirlemiştik. Havuzun yeri hem sulama yapmak istediğimiz alanlardan yüksek olmalı, hem çok uzak olmamalı , hem de eğimin bittiği ya da azaldığı bir yerde olmalıydı. Sonuçta bostan ve taş evin biraz yukarı çaprazına açtırmanın en doğru seçim olacağı sonucuna vardık.
Başka bir mesele ise havuzun ne kadar büyük ve derin olması gerektiğiydi. Çok derin olması imkansızdı çünkü arazi toprak yapısı çok yoğun beyaz kilden oluşuyor. 1.5 metreden daha derine inmek çok zor. Daha zor kazılması maliyet ve harcanan zamanı ciddi şekilde arttırıyor. Bu yüzden maksimum derinliğin 1.5 metreden fazla olamayacağı belliydi. Tabi bu olması gerekenden biraz daha sığ, imkan olsa 3 metre derinlik olması daha iyi olurdu. Öte yandan zeminin sert killi olması su tutması açısından ciddi bir avantaj. Bazı gölet projelerinde sırf su tutması için kamyonlarla kil taşındığını duymuştum. Havuzun eni ve boyu ne kadar büyük olursa o kadar iyi ancak bunu da iyi planlamak gerekiyor. Biz yaz aylarında buharlaşmayı engellemek için havuzun üzerini bir branda ya da bir örtüyle kapatmayı düşündüğümüzden en azından enini kısa tutmak böylece kolayca kapatabilmek istemiştik ancak bu sefer de su kapasitesi düşük kalacaktı.
Bu konuda kepçecinin de görüşlerini aldık, zaten birçok kez civar yörede köylerde yağmur suyu toplamak için havuz yapmış, bu konuda tecrübeliydi. Bizim de açıkçası en fazla 3-4 saat kepçe çalıştırabilecek bir bütçemiz olduğundan buna en uygun boyutun yaklaşık 10metre en, 10metre boy ve 1.5 metre derinlik olduğuna karar verdik.
Resimde de görüleceği gibi havuzun yukarı tarafı dik aşağı kısmı ise kıyı gibi eğimli oldu. Aslında bu tip bir çalışmada eşyükseltiyi çok hassas hesaplamak daha doğru olabilir ama biz kepçecinin deneyimine bıraktık. Eşyükselti bazı durumlarda göz kararı da ayarlanabilir. Resime göre havuzun alt kısmının uzak köşesine meşe ağaçlarına doğru havuzun tahliye kanalı açıldı.
Tahliye kanalı alttaki resimde daha net seçilebilir, çalışma bittiğinde yağmur suyu toplama havuzu aşağıdaki gibi görünüyordu.
Havuzun alt kısmında görünen daha koyu renkli olan toprak yüzey toprağı, bitkiler için daha iyi olan toprak beyazımsı sırf beyaz kil. Beyaz kil oranının çok yüksek olmasından dolayı havuzun tabandan su kaçırma ihtimalinin düşük olacağını umuyoruz. Bu yüzden tabana su izolasyonu için herhangi birşey yapmayı düşünmüyoruz. Permakültür su hasatı ( water harvesting) konusunda okuduğum ve anladığım kadarıyla zaten alttan yani tabandan sızan suyun bitkileri alttan beslemesi de iyi birşey. Dediklerine göre bir süre sonra tabanın sürekli nemli kalmasından dolayı toprağa genel anlamda faydası oluyormuş. Bölge, yaz aylarında çok sıcak ve kurak olduğundan yüzeyden buharlaşma çok büyük problem olacağa benziyor, eğer yapabilirsek 15metre X 15 metre bir branda ya da inşaat naylonu ile üzerini kapatabiliriz. Bunun dışında buharlaşma için yapılabilecek çok fazla birşey yok. Kışın yağışların artması ile ne kadar su dolacağını ve bu suyun yazın ne kadar dayanacağını göreceğiz. Umarım bunu denemek isteyen arkadaşlara en azından bir fikir olması açısından faydası olur. Gelişmeleri tekrar burada paylaşacağız.
Kepçe çalışırken zaman buldukça duvar örmeyi de ihmal etmedik. Taş duvar örme biraz ağır bir iş olduğundan zamana yaymakta fayda var. Zor ama bir o kadar da keyifli bir iş. Bahara kadar bitirmeyi planlıyoruz.
